خواستگاری و نامزدی

مبحث اول

1- تعریف خواستگاری                   :          

عبارت از پیشنهاد زنا شوهری در آینده می باشد که این پیشنهاد غالباً توسط مرد نسبت به زنی که امکان ازدواج به او موجود نباشد صورت میگیرد.

2- تعریف نامزدی                         :          

قانون مدنی کشور ما در ماده 63 خود نامزدی را چنین تعریف نموده است:

(نامزدی عبارت از وعده به ازدواج است هر کدام از طرفین میتوانند از آن منصرف شوند)

3- شرایط نامزدی و خواستگاری      :

علما و دانشمندان اسلامی جهت صحت خواستگاری و نامزدی دو شرط را پیش بینی مینمایند.

الف – عدم موجودیت موانع شرعی بین زن و مرد:

بدین معنی که خواستگاری و نامزدی با زن مورد نظر در صورتی مجاز میباشد که بین دو شخص موانع که توسط شریعیت اسلامی و قانون مدنی پیش بینی شده است موجود نباشد.

موانع شرعی و قانونی به دو شکل میباشد:

1-     موانع شرعی موبد یا حرمت ابدی:      عبارت از موانع است که در صورت موجودیت آن شخص چه حال و چه آینده نمیتواند با زن مورد نظر نامزد شود در جمله این موانع اصول و فروع خودش، فروع پدر و مادرش و طبقه اول فروع اجدادش که بطور ابدی حرام و ممنوع است شامل میباشد.

2-     حرمت موقت:      

الف:        عبارت از آن نوع حرمت است که یک شخص بعد از رفع آن موانع می تواند با زن مورد نظر نامزد شده یا ازدواج نماید . در جمله ممانعت های موقت جمع بین دو خواهر، خاله و عمه آنها زن مشرکه غیر کتابی و معتده غیر شامل می باشد.

ب:         زن خواستگاری شده نباید نامزد شخص دیگر باشد.

            اگر زن مورد نظر نامزد شخص دیگر باشد تا زمانیکه انصراف از آن صورت نگرفته باشد. خواستگاری به آن جواز ندارد . حدیث مبارک در زمینه چنین میفرماید: ( شخص نباید بالای خواستگاری برادرش خواستگاری کند. تا زمانیکه برادرش از آن منصرف نشده باشد)

مبحث دوم

انصراف از نامزدی و نتایج حقوقی آن:

انصراف از نامزدی در دو حالت ذیل مطرح میگردد:

اول- انصراف از نامزدی دارای علت موجه :

1-     در صورتیکه یکی از طرفین با شخص ثالث رابطه جنسی داشته باشد.

2-     در صورتیکه یکی از طرفین بنابر ارتکاب جرم محکوم به حبس شده باشد.

3-     در صورتیکه یکی از طرفین به امراض جنسی و یا امراض صعب العلاج مثل سرطان ، توبرکلوز و غیره مبتلا باشد

4-     در حالتی که یکی از طرفین بدون موجودیت کدام سبب موجه ازدواج را به مدت نامعلوم به تاخیر اندازد.

انصراف از نامزدی بدون کدام دلیل موجه :

این حالت به ندرت واقع می شود و معمولاً در مواردی است که یکی از طرفین نسبت بدخلقی، عصبانیت و یا سو ظنی که نسبت به دیگری میداشته باشد واقع می شود.

در هر دو حالت فوق اشیای استهلاکی یا مصرفی از قبیل مواد خوراکی ، دستمال، مصارف مهمانی جهت آشنایی و مصارف مسافرت های تفریحی قابل جبران نمیباشد ولی اشیای که معمولاً نگهداری می شوند از قبیل حلقه نامزدی ساعت بند دست گوشواره و سایر زیورات قابل استرداد می باشد.

در قسمت مهر نظر عموم دانشمندان اسلامی اینست که باید مسترد گردد. اگر عین آن باقی مانده باشد و در صورت هلاک یا استهلاک باید قیمت روز آن را پرداخت نماید.