ولایت سرپل

ولایت سرپل در جنوب ولایت بلخ  و جوزجان و در شرق ولایت فاریاب موقعیت داشته، جنوب آن با ولایت غور و بامیان شرق آن با ولایت سمنگان پیوست است.

اساساً این شهر در قرن نهم هجری در محل فغلی آن بنا شده است.

این شهر بدین نام در اسناد تاریخی و وقفنامۀ ذکر شده است که در قرن یازدهم هجری از جانب شاهان استرخانی ماورالنهر به متولیان مزار حضرت یحیی بن زید رض داده شده است.

بعضی از مورخان سرپل را به صورت (راس القنطه) گفته اند. که همان معنی دارد.

نام کهنتر این شهر عبارت از انبار و انبیر است، یعقوبی در نیمه دوم قرن سوم هجری انبار را از جمله شهر های جوزجان و قصبه (پایتخت) آن ولایت میداند. اصطخری و ابن حوقل(قرن چهارم هجری) نیز انبار را پایتخت جوزجان و مقام شاهان آل فریغون میدانند، همچنان یاقوت همری(متوفای قرن هفتم هجری) انبار را قصبه ولایت جوزجان شمرده گفته است که از مرو الرود بزرگتر است، آب جاری، باغ ها ،  و تاکستانها فراوان دارد و به فاصله یکروزه راه در جنوب شبورقان واقع است و در جای دیگر آن را به شکل انبیر نگاشته مقتل امام یخیی بن زید بن علی بن الحسین بن علی کرم الله وجهه میداند ، غیار ضمن شرح احوال ابومسلم خراسانی مینویسد که وی در قریه سفیدیچ (سپید دژ) از مصافات شهر انبار پایه دنیا نهاده است و صدقی هم در مقاله یی انبار جوزجان را مرکز اداره ابومسلم خراسانی دانسته است.

گرچه از انبار فعلاً نامی در اعلام جغرافیایی دیده نمیشود ، اما بنابر قول مولف حدودالعالم (قرن چهارم ) انبار شهری بوده است آبادان و جای بازرگانان و بارگه بلخ بردامن کوه، چنین پنداشته میشود مه شهر انبار بر امنه کوه در چند کلیومتری شهر سرپل در محل کنونی کهنه بازار موقعیت داشته است: لسترنج در اراضی خلافت شرقیه، هم سرپل را یکی از شهر های مهم علیای رود شبرغان و با انبار کهن یکی دانسته است.